آیا باهوش ها کمتر خطا می کنند؟ (6)
دارم به جایی از بحث می‌رسم که خیلی اهمیت دارد و چیزهای زیادی توی آن هست و با آن معلوم می‌شود. یک چیز را هم درباره‌ی خودم بگویم که تا الان نگفته‌ام و امیدوار بودم آدم باهوشی آن را متوجه بشود. نمی‌دانم شاید هم تا الان کسی متوجه شده باشد ولی حال بیان کردنش را نداشته باشد!
تو خیلی از بحث‌ها از جمله این موضوع، اثبات‌شدن یا نشدن ادعا برای من در درجه‌ی دوم اهمیت است؛ مطالبی ضمنی که به مناسبت آن موضوع در بحث مطرح می‌شود (منظورم کامنت‌ها نیست. مطالبی که تو متن، زمینه‌ی طرحشون پیش می‌آید)، برای من مهم‌تر است؛ مثلا همین مطلبی که می‌خواهم الان بگویم ولی قبل از آن باید چند نکته را عرض کنم تا سوء تفاهمی پیش نیاید؛ چون احساس می‌کنم شاید برداشت‌های نادرستی از این یادداشت‌ها بشود.
1. این که گفتیم آدم‌های باهوش غالبا می‌توانند بهتر از باورهایشان دفاع کنند و سخن از دام هوش شد، به این معنا نیست که آنها هی می‌خواهند ما را به دام بیندازند و از این توانایی‌شان برای فریب ما استفاده کنند. البته ممکن است بعضی از آنها گاهی چنین کاری هم بکنند؛ ولی بحث ما درباره‌ی این گونه افراد و این گونه موارد نیست. بحث ما درباره‌ی مواردی است که فرد باهوشی واقعا نسبت به یک موضوعی عقیده‌ای دارد و صادقانه از اعتقادش که به نظر خودش درست است دفاع می‌کند.
2. کسی از این بحث به آدم‌های باهوش بدبین نشود؛ طوری که دیگر اگر بندگان خدا گفتند دو به اضافه‌ی دو می‌شود چهار، باور نکند. عرض ما این است که ما در مواجهه با باورهای آدم‌های باهوش همان رفتاری را (بلکه به نحو بهتر) بکنیم که در مواجهه با باورهای دیگران؛ یعنی همان قدر ارزیابی و سنجش و مطالبه‌ی دلیل و آزمون و... و فکر نکنیم چون باهوشند با حقیقت نزدیک‌ترند.
3. شاید کسی فکر کند من دارم می‌گویم که تک‌تک حرف‌های آنها را باید زیر ذره‌بین بگذاریم! چنین کاری نه خواستنی است نه شدنی. حرف من بیشتر درباره‌ی ادعاها و باورهای مهم و چالشی است؛ که حالا خود مهم بودن برای افراد متفاوت، ممکن است متفاوت باشد.
4. اصلا چرا من این مسئله را مطرح کردم؟ به دلایل مختلف که دوتاشون را عرض می‌کنم: اول. دو سه مطلب مهم لا به لای این موضوع مطرح شده و می‌شود که توجه به آنها در پیشرفت فکری و ذهنی آدم خیلی مهم است. دوم. بعضی دوستان بسیار فهیم و باسواد را می‌بینم که حرف‌های همه را از زیر تیغ نقد می‌گذرانند ولی وقتی به یک آدمی می‌رسند که از نظر آنها هوش و دانش زیادی دارد؛ مثل کسانی که در بالا اسمشان را آوردم، انگار هیپنوتیزم می‌شوند؛ تسلیم محض؛ یعنی ضعیف‌ترین حرف‌های آن شخص خاص برای او از قوی‌ترین حرف‌های دیگران پذیرفتنی‌تر است.
ببخشید آن مطلب شنیدنی افتاد پست بعدی.
لینک: آیا باهوش ها کمتر خطا می کنند؟ (5)
کلمات کلیدی : باهوش، خطا، اشتباه
