دمی با مثنوی
مولانا در مثنوی داستانی نقل کرده که خلاصه اش این است که در هندوستان گروهی در راهی می رفتند.دانایی آنها رادید و متوجه شد که بشدت گرسنه هستند.مهر داناییش جوشید و به آنها نصیحتی کرد.
- در راهی که می روید پیل بچگانی خواهید دید،چاق و اشتها آور.با این که از گرسنگی در تنگنا هستید ولی هرگز هوس خوردن آنها را نکنید چون مادرشان در پی آنها است.هر دهانی را بو می کند اگر بوی فرزند خود را شنید انتقام سختی می گیرد.اما مسافران از یک گوش شنیدند و از گوش دیگر و از همان گوش آن را بیرون کردند،جز یک نفر که جان به سلامت برد.
پیل بچگان گناه در راه ما مسافران دنیایی زیادند و بوی آنها مخفی کردنی نیست.وشیطان، گناهخواران را له می کند.اما آن که از گناه دوری کند شیطان را بر او راهی نیست.
اصل ابیات مولانا را برای دوستانی که علاقمند هستند در ادامه مطلب آورده ام.
آن شنیدی تو که در هندوستان دید دانایی گروهی دوستان
گرسنه مانده بی برگ وعور می رسیدند از سفر وز راه دور
مهر داناییش جوشید وبگفت خوش سلامیشان و چون گل بر شکفت
گفت دانم کز تجوع وزخلا جمع آمد رنجتان زین کربلا
لیک الله الله ای قوم جلیل تا نباشد خوردتان فرزند پیل
پیل هست این سو که اکنون می روید پند من ازجان واز دل بشنوید
پیل بچگانند اندر راهتان صید ایشان هست بس دلخواهتان
بس ظریفند و لطیفند و سمین لیک مادرشان بود اندر کمین
از پی فرزند صد فرسنگ راه او بگردد در حنین وآه آه
آتش و دود آید از خرطوم او الحذر زان کودک مرحوم او
هر دهان را پیل بویی می کند گرد معده ی هر بشربر می تند
تا کجا یابد کباب پورخویش تا نماید انتقام و زور خویش
تا کجا بوی کباب بچه را یابد وزخمش زند اندر جزا
گفت ناصح بشنوید این پند من تا دل وجانتان نگردد ممتحن
با گیاه وبرگها قانع شوید در شکار پیل بچگان کم روید
من برون کردم ز گردن وام نصح جز سعادت کی بود انجام نصح
من به تبلیغ رسالت آمدم تا شما را مر رهانم از ندم
هین مبادا که طمع رهتان زند طمع برگ از بیخ هاتان بر کند
این بگفت و خیر بادی کردو رفت گشت قحط و جوعشان در راه زفت
ناگهان دیدند سوی جاده ای پور فیلی فربهی نو زاده ای
اندر افتادند چون گرگان مست پاک خوردند و فروشستند دست
آن یکی همره نخورد وپند داد که حدیث آن فقیرش بود یاد
از کبابش مانع آمد آن سخن بخت نو بخشد تو را عقل کهن
پس بیفتادند وخفتند آن همه وان گرسنه پاسبان آن رمه
دید پیلی سهمناکی می رسید اولا آمد سوی حارس دوید
بوی می کرد آن دهانش را سه بار هیچ بویی زو نیامد ناگوار
چند باری گرد او برگشت و رفت مر ورا نازرد آن شه پیل زفت
پس لب هر خفته ای را بوی کرد بوی می آمد ورا زان خفته مرد
کز کباب پیل زاده خورده بود بر درانید و بکشتش پیل زود
در زمان او یک به یک را زان گروه می درانید ونبودش زان شکوه
بر هوا انداخت هر یک از گزاف تا همی زد بر زمین می شد شکاف
ای خورنده ی خون خلق از ره بگرد تا نیارد خون ایشانت نبرد
مال ایشان خون ایشان دان یقین زانکه مال از زور آید در یمین
بوی رسوا کرد مکر اندیش را پیل داند بوی بچه ی خویش را
آنکه یابد بوی حق را از یمن چون نیابد بوی باطل را ز من
مصطفی چون بوی برد از راه دور چون نیابد از دهان ما بخور
هم بیابد لیک پوشاند ز ما بوی نیک و بد بر آید بر سما
تو همی خسپی و بوی آن حرام می زند بر آسمان سبز فام
همره انفاس زشتت می شود تا به بو گیران گردون می رود
بوی کبر و بوی حرص وبوی آز در سخن گفتن بیاید چون پیاز
دفتر سوم
کلمات کلیدی :
